ในประเทศโปแลนด์มีระบบหมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดิน ซึ่งหมายเลขดังกล่าวได้ถูกนำขึ้นเผยแพร่ในเว็บไซต์ www.geoportal.gov.pl ซึ่งดำเนินการโดยหน่วยงานรัฐที่ทำหน้าที่ด้านการสำรวจข้อมูลภูมิศาสตร์ (Surveyor General of Poland: GGK) เป็นเวลามากกว่า 48 ชั่วโมง การเผยแพร่หมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดินถูกกล่าวถึงในสื่อต่าง ๆ ของประเทศโปแลนด์ ทำให้ Polish Supervisory Authority (Polish SA) นำเรื่องดังกล่าวมาพิจารณาและให้ GGK ให้ข้อมูลเกี่ยวกับเหตุการณ์ข้อมูลรั่วไหลดังกล่าวโดย GGK เห็นว่าการนำหมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดิน (เป็นข้อมูลตัวเลข) เผยแพร่ผ่านเว็บไซต์ไม่ถือว่าเป็นเหตุการละเมิดข้อมูลส่วนบุคคล เนื่องจากข้อมูลดังกล่าวไม่ใช่ข้อมูลส่วนบุคคลตาม GDPR (กฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของสหภาพยุโรป) และ GGK มีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมายในการเผยแพร่ข้อมูลนั้น
Polish SA พิจารณาข้อเท็จจริงและข้อกฎหมายแล้วมีความเห็น ดังนี้
1) หมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดินเป็นข้อมูลส่วนบุคคล โดยตาม GDPR ข้อมูลส่วนบุคคล หมายความว่า ข้อมูลเกี่ยวกับบุคคลซึ่งทำให้สามารถระบุตัวบุคคลนั้นได้ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม ซึ่งสอดคล้องกับคำวินิจฉัยของศาลปกครองแห่งเมืองวอร์ซอ (ref. II Sa/Wa 2222/20) ที่ได้เคยวินิจฉัยว่าหมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดินเป็นข้อมูลส่วนบุคคลที่สามารถเชื่อมโยงไปยังเจ้าของที่ดินและข้อมูลอื่น ๆ ของเจ้าของที่ดินได้ทั้ง หมายเลขประจำตัวประชาชน ชื่อสกุล ชื่อบิดามารดา และที่ตั้งของทรัพย์สิน เป็นต้น
2) GGK ต่อสู้ว่าการเผยแพร่หมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดินไม่ได้ก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อสิทธิและเสรีภาพของบุคคลเนื่องจากมีเว็บไซต์อื่น ๆ อีกหลายเว็บไซต์ที่เผยแพร่ข้อมูลลักษณะเดียวกัน อาทิ https://geoportal360.pl, https://ekw.plus, http://www.wieczyste.pl ฯลฯ ซึ่งในประเด็นนี้ (ผู้เขียน) ไม่ปรากฏว่า Polish SA ได้นำมาประกอบการพิจารณา
3) GGK มีอำนาจในการเปิดเผยข้อมูลดังกล่าวสู่สาธารณะ โดย GGK อ้างว่าตามกฎหมายเกี่ยวกับภูมิศาสตร์และการทำแผนที่และกฎหมายว่าด้วยทะเบียนที่ดินและทะเบียนจำนอง ข้อมูลทะเบียนที่ดินและทะเบียนจำนองเป็นข้อมูลสาธารณะ GGK จึงมีอำนาจตามกฎหมายในการเผยแพร่ข้อมูลดังกล่าว แต่ Polish SA เห็นว่าแม้ข้อมูลดังกล่าวจะเป็นข้อมูลสาธารณะ กฎหมายได้ให้จัดทำข้อมูลทะเบียนที่ดินและทะเบียนบ้านกลาง เพื่อทำให้สามารถดูทะเบียนบ้านและทะเบียนจำนองผ่านระบบไอซีที โดยผู้ที่ทราบเลขทะเบียนที่ดินและทะเบียนจำนองสามารถดูทะเบียนที่ดินและทะเบียนจำนองได้ผ่านระบบไอซีที (ระบบภายใน) ดังนั้น กฎหมายโดยสมาชิกสภานิติบัญญัติได้ระบุว่าการเปิดกว้างของการลงทะเบียนที่ดินและการจำนองนั้นได้รับการประกันอย่างไร และหน่วยงานใดรับผิดชอบในเรื่องนี้ บทบัญญัติเหล่านี้ ตลอดจนบทบัญญัติอื่น ๆ ของกฎหมายว่าด้วยทะเบียนที่ดินและการจำนอง ไม่ได้ให้ความสามารถในส่วนนี้แก่หน่วยงานที่เรียกใช้พอร์ทัลอินเทอร์เน็ตที่มีอยู่ทั่วไปเพื่อให้สามารถเข้าถึงได้เป็นสาธารณะ การเปิดบันทึกที่ดินและอาคารหมายความว่าข้อมูลที่อยู่ในบันทึกไม่ใช่ข้อมูลที่เป็นความลับตามความหมายของกฎหมายของภาครัฐ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าเป็นสากลและให้เข้าถึงได้ทุกที่โดยทุกคนซึ่งจากเหตุผลของ Polish SA ที่อ้างถึงคำพิพากษาของศาลปกครองที่เกี่ยวข้องเป็นการพิจารณาในประเด็นเกี่ยวกับหลักการเปิดกว้างของข้อมูลภาครัฐและการคุ้มครองความเป็นส่วนตัวในข้อมูลส่วนบุคคลของเจ้าของที่ดิน แม้ว่าตามกฎหมาย หน่วยงานของรัฐจะมีอำนาจในการเก็บรวบรวบข้อมูล แต่การเปิดเผยและหลักความโปร่งใสในข้อมูลภาครัฐก็ต้องพิจารณาในบริบทของการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลด้วย เมื่อไม่มีกฎหมายอนุญาตให้นำข้อมูลเกี่ยวกับบุคคล (หมายเลขการจดทะเบียนจำนอง) ไปเปิดเผยในรูปแบบพอร์ทัลอินเทอร์เน็ตสาธารณะที่ทุกคนสามารถเข้าถึงและสามารถเชื่อมโยงข้อมูลนั้นไปยังข้อมูลส่วนบุคคลอื่น ๆ ของเจ้าของที่ดินได้อีก การเผยแพร่ข้อมูลของ GGK จึงไม่มีฐานทางกฎหมายที่เหมาะสม (ในคดีนี้ GGK อ้างว่ามีฐานทางกฎหมาย public task/public interest ในการเผยแพร่ข้อมูล)
4) การเปิดเผยข้อมูลโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย (unauthorized disclosure) ดังกล่าวเป็นเวลานานกว่า 48 ชั่วโมง อาจทำให้หน่วยงานอื่น ๆ ที่เป็นผู้จัดหาทะเบียนที่ดินและทะเบียนจำนองผ่านบริการเครือข่ายที่เปิดเผยต่อสาธารณะนำข้อมูลดังกล่าวไปใช้และมีความเสี่ยงในการละเมิดสิทธิหรือเสรีภาพของบุคคลที่เกี่ยวข้องกับการเปิดเผยหมายเลขทะเบียนที่ดินและจำนองบนเว็บไซต์จะเพิ่มขึ้น การเผยแพร่ข้อมูลของ GGK ได้ก่อให้เกิดเหตุการละเมิดข้อมูลส่วนบุคคล (data breach) ตามเงื่อนไขของกฎหมายแล้ว และ GGK มีหน้าที่ประเมินความเสี่ยงและพิจารณาแจ้งมายัง Polish SA ภายใน 72 ชั่วโมงนับแต่ทราบเหตุ และต้องพิจารณาด้วยว่าการละเมิดดังกล่าวมีความเสี่ยงสูงที่จะมีผลกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพของเจ้าของที่ดินหรือไม่ เพื่อแจ้งเหตุการละเมิดให้เจ้าของข้อมูลส่วนบุคคลทราบพร้อมกับแนวทางการเยียวยาโดยไม่ชักช้าด้วย
เมื่อข้อเท็จจริงไม่ปรากฏว่ามีการแจ้งเหตุการละเมิดข่อมูลส่วนบุคคลมายัง Polish SAการละเมิดเป็นความตั้งใจทั้งในส่วนของการเปิดเผยและการไม่แจ้ง อีกทั้งการละเมิดมีความเสี่ยงสูงที่จะกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพของบุคคล เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม 2565 Polish SA จึงมีคำสั่งปรับ GGK เป็นเงินราว 460,000 บาท สำหรับการกระทำความผิดข้างต้น
จากคดีนี้ ทำให้ได้ข้อสรุปว่า หมายเลขการจดทะเบียนจำนองที่ดินเป็นข้อมูลโดยอ้อมที่สามารถเชื่อมโยงไปยังบุคคลหนึ่งบุคคลใดจึงเป็นข้อมูลส่วนบุคคล และหลักการเปิดเผย โปร่งใสของข้อมูลภาครัฐไม่ได้หมายความว่าต้องนำข้อมูลเข้าสู่ระบบสาธารณะเพื่อให้ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ทุกที่ทุกเวลาโดยไม่มีข้อจำกัดหรือมาตรการด้านความมั่นคงปลอดภัยของข้อมูลส่วนบุคคล.
(หมายเหตุ: คดีดังกล่าวเกิดขึ้นในประเทศโปแลนด์ ซึ่งกฎหมายอาจมีความแตกต่างจากกฎหมายไทย)
_________
อ้างอิง
Judgment of the Voivodeship Administrative Court in Warsaw (ref. II Sa/Wa 2222/20), 05.05.2021, https://gdprhub.eu/index.php?title=WSA_Warsaw_-_II_Sa/Wa_2222/20_WSA
EDPB, Third fine imposed by Polish SA on the Surveyor General of Poland for failure to notify the personal data breach, https://edpb.europa.eu/news/national-news/2022/third-fine-imposed-polish-sa-surveyor-general-poland-failure-notify_en
แหล่งที่มา: https://www.bangkokbiznews.com/tech/gadget/1031275